Wycieczki, Wczasy, Wakacje nad morzem w Polsce

Powiat Słupski

02 września 2013r.

POWIAT SŁUPSKI Kraniec północnego zachodu województwa - Pomeranii, stąd dosyć daleko (130 km) od Gdańska. Przez powiat biegną dwie arcyważne drogi krajowe: tranzytowa nr 6 (obsługująca ruch międzynarodowy z Europy zachodniej do Rosji i państw nadbałtyckich) oraz trasa 21. Słupskie dysponuje poza tym dogodnymi połączeniami PKP z Berlinem i stałym połączeniem ekspresowym z Warszawą. Mało. W Ustce czynny jest non - stop port handlowo rybacki, jachtowy i promowy, a w niedalekich Rowach jeszcze port stricte rybacki. Przez cały sezon letni między Ustką a Bornholmem (Dania) kursuje zaś na dodatek prom - katamarati Polskiej Żeglugi Bałtyckiej. Dane liczbowe: 2 340 km3 (jak dawniej - moloch), ludności 95 lys. Charakter powiatu rolniczo-turystyczny, z wyraźną przewagą turystyki. Rekordowa ilość - 11 jednostek administracyjnych: miejsko - gminne Ustka i Kępice oraz gminy Damnica, Dębnica Kaszubska, Główczyce, Kobylnica, Potęgowo, Słupsk, Smołdzino. Koncentrujemy się na sześciu, większej iiczbieniż w innych przypadkach z oczywistych bezwątpienia powodów. GMINA DAMNICA Gdzie to „przedpole"? Na północy województwa, przy głównym szlaku komunikacyjnym Szczecin - Gdańsk i obrzeżu słupskiej gminy (sama Damnica tylko 16 km od grodu nad Słupią), W bardzo skromnych- nie sposób nie zaznaczyć-wymiarach (168km? powierzchni, 6376 mieszkańców, lOsotectw obejmujących 28 małych, starych i biednych 2 reguły wiosek). Kącik Pomeranii, dodajmy, o na wskroś rolniczym (użytki rolne: 65%) i leśnym (28% obszaru) charakterze Stąd znamienna specyfika prezentowanej tu jednostki administracyjnej: rozwijający się jedynie drobny przemysł związany z gospodarką żywnościową i drzewną (ściślej: przetwórstwem drewna-wycinków miejscowego nadleśnictwa); także handel i rzemiosło, lecz prawie całkowicie ukierunkowane na obsługę tamtejszej ludności z drugoplanowym potraktowaniem przyjezdnych, tj. wczasowiczów i turystów rozglądających się za nieszablonową, miłą dla oka i samopoczucia infrastrukturą. Skoro się rzekło: przede wszystki m rolnictwo, jakby holenderskie Użytki rolne zajmują we wspomnianej gminie 10,9 tys, ha, z tego aż 78% gruntów jest popegeerowską własnością skarbu państwa. Celem przywrócenia do życia owej „bezpańskiej", dzikiej przez chwaszcze ziemi UG powierza ją w zarząd, administrację, dzierżawę krótko - (3 - 10 lat) i długoterminową (15 lat). Z każdym rokiem więcej (dziś ok. 8C%) areału AWRSP biorą w pacht obcokrajowcy, najczęściej (ca 45%) Holendrzy z fryzji. Niderlandzka prowincja? Tak, ostatnia z jedenastu, w północno-wschodniej części kraju -pomiędzy RFN, Morzem Północnym, Wyspami Zachodmof ryzyjskimi i dzielącym je Z lądem Wandenzee (M. Wandeńskie). Typowo rolnicza (24,1% gruntów ornych i sadów, 36,2% łąk i doskonałych pastwisk naturalnych, specjalność tamtejszych farmerów: uprawa warzyw szklarniowych i kwiatów oraz pszenicy, buraków cukrowych i - w dosyć znacznej mierze - ziemniaków, jak również hodowla wysokomlecznego bydła, nomen omem: ze zdecydowaną przewagą rasy fryzyjskiej, ponadto trzody chlewnej i drobiu). Jedna z gmin tej prowincji - Leeuwarderadeei (siedziba władz samorządowychw Stiens) - utrzymuje od lat bardzo zażyłe, robocze więzi z damniczanami. - W obrębie sołecw Bobrowniki, Damno i szczątkowej osady wiejskiej Świtały -mówi wójt Grzegorz Jaworski - fryzyjscy farmerzy hodują, w bliskim kantakcie ze Stacją Doświadczalną Oceny Odmian strzelińskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Karżmczce, wysokostandardowe ziemniaki kupowane na przysłowiowym pniu przez Farm Frites Poland II S/l (filia Lębork). Korzyści? Chwalą je Fryzowie. Nasze, powiem szczerze, trudno wprost przecenić przy 25 % do dzisiaj bezrobotnych. Prosperują dzięki nim: tartak, składnica drewna, brygada transportu leśnego, zakfad przemysłu drzewnego PPO Poltarex w Lęborku. Poza wspomnianymi uroczyskami terenu jest w Damnickiem wiele Superatiakcyjnych miejsc dia kajakarzy, wędkarzy, myśliwych, zbieraczy runa leśnego (grzybów, jagód itd). Półgórska Lupawa roi się wręcz od pstrągów, lipieni. Kąpiel frajda. Niestety, bez jezior... Co jeszcze warte odnotowania i rekomendacji? Gospodarstwo Hodowli Zarodowej w Bobrownikach, Zakład Napojów i Soków (extra') Lemarpol - Wosana oraz Wielobranżowy Zakład Produkcyjny Irmet w Damnicy, Specjalny Ośrodek Szkolno - Wychowawczy z internatem na 135 niepełnosprawnych dzieci (tamże), gminny dom kuitury, książki i prasy, sportu i rekreacji, w razie potrzeby 3 placówki pomocy zdrowotnej (Damnica, Bobrowniki, Stara Dąbrowa). Pomorsk ic uriK/\vkj Na koniec, za „Słownikiem historycznym ..." słupskich bibliotekarek A. Świetlickiej i £. Wisławskiej, dziejowe ciekawostki, zabytki Damnica. Charakterystyczna ulicówka, w 1407 Damnitze. Orf początku XVII wieku własność Daniela Hebrona, syna Aleksandra Hepburna hr. Bothwelia, który po uwięzieniu Marii Stuart wraz bratem Jakubem -mężem królowej musiał opuścić Szkocję. Po śmierci Daniela przeszła w ręce jego syna Fryderyka i była własnością rodu H ebronów - Hepburnów do 1717 r. Najwspanialszy reiikt dawnych czasów: paiae z iat siedemdziesiątych XIX w., przebogato zdobiony, szeregiem wykuszy i tzw. występów, z tarasem osłoniętym balustradą i efektownym zejściem do parku, z reprezentatywnymi wnętrzami, z przedstawiającym 4 pory roku piafonem w saii balowej, ze ścianami Pokrytymi mnóstwem kasetonów w konfiguracji tkanin i lustrzanych szkieł, z marmurową (!) palmiarnią, zczęściowym wystrojem myśliwskim, wreszcie z dużym, bajkowym wprost parkiem podworskim ... Bobrowniki. Stare (XV w.) lenno rodziny von Zitzewitzów, później gniazdo Somnitzów i Mitziaffów 2 dwoma folwarkami Perła sziaehecksej architektury: pałacyk z potowy xix stulecia w otoczeniu jednego 2 najpiękniejszych parków podworskich Przymorza. Ozdabiają i uatrakcyjniają ten park śliczne, wielkie (do 4,4 m w obwodzie!) buki, 2 głazy narzutowe po 2,5 m przy wejściu na dawny dziedziniec pałacowy i in. Damno. Od 1325 Dambna, Damnem (ślady słowiańskości) U brzegu Łupawy, kolo młyna wodnego -bobrze zachowane grodzisko wyżynne kultury łużyckiej i... pomorskiejz V!ll-X w. Zachowały się też doskonale wał (9 - metrowy) i fosa. Co jeszcze? Relikty „bliźniaczej" wsi kaszubskiej (kazania w tym języku głosili damniccy księża do r. 1796), cmentarzyska żołnierzy francuskich z wojny napoleońskiej, XVI - wieczny kościói starszym od sąsiednich ołtarzem, rzeźbami na cokoie i starodrzewem przy świątyni, dwórz parkiem pełnym bardzo leciwych wiązów. Łebien. Gród księcia Msz czuja II (Mestwina), przy wartkim biegu rzeki Łupawy. istnaiy tam długo - ze ladami po dzień dzisiejszy - pałac von Zitzewitzów, 2 folwarki, 2 młyny, karczma. Zagórscy ca Druga w gminie ulicówka, nad Karzniczką - dopływem Łupawy. Już w 1939 roku z 70 9°spodarstwami. Główny zabytek: kościoł neogotycki AD 1844, murowany z granitowych ciosów, salowy, z ^ochę nowszą wieżą. Sądzimy, że również Domaradz (pozostałości miejsca spacerów dworzan z pawilonem parkowym z lat 50. XIX wieku), Mianowice (kuźnia murowana i park z XIX w., monument z granitowych głazów dla upamiętnienia potyczki wojsk gen. Sokolnickiego i oddziałem Pfuskim w r. 1807), Rębowo {pierwsze siekierki z niskimi brzegami, które Pomorze Otrzymało kiedyś ze Śląska i z Wielkopolski), Stara Dąbrowa (za cmentarzem szczątki -•eśnego" kościoła), Swięcichowo (park krajobrazowy z prostym XIX - wiecznym dworem Murowanym), Wiatrowo (2 chałupy szkieletowe kryte strzechą, lipa o gigantycznym Wodzie 5,75 m). Poza tym Dąbrówka, Łojewo, Sąborze, Strzyżyno, Wielogłowy, W'szno... Jest chyba gdzie wędrować w poszuk i waniu turystycznych kuriozów.

wczasy, Noclegi, Półgórska Lupawa, Lębork, Słupsk, Pomoerania, Wczasy, Zabytki, Zwiedzanie, Wycieczki, Smołdzino, Szczecin, kaszuby, Dębnica Kaszubska, Bałtyk, Zachodnio Pomorskie, Rowy, Ustka